اصول تعلیم و تربیت از بعد روانشناسی از نظر دکتر شریعتمداری

مقدمه

دکتر شریعتمداری در کتابی با عنوان اصول تعلیم و تربیت به بررسی اصول تعلیم و تربیت از نظر دانشمندانی همچون دکتر هوشیار، دکتر اسمیت و جان دیوئی پرداخته است، وی روایت و دیدگاه خود را نیز در فصل جداگانه ای با عنوان اصول از نظر نگارنده آورده است.وی در این فصل مدرسه و به صورت خاص تر کلاس را یک موسسه اجتماعی میداند که در آن روابط رسمی و غیررسمی وجود دارد؛ میداند همچنین او بیان میکند که در جامعه جریانهای مختلفی همانند همکاری، سازگاری اجتماعی، مخالفت و توافق وجود دارد و به بررسی تاثیرات هر یک از این جریان ها بر فرد و جامعه پرداخته است.افزون بر این، او به اصول تعلیم و تربیت با توجه به فلسفه اجتماعی هم توجه کرده و دموکراسی را عاقلانه ترین و انسانی ترین راه زندگی دانسته که فقط با تربیت صحیح میتوان به آن دست یافت.در ادامه به هریک از این موضوعات پرداخته میشود:

·       اصول یا توجه به تحقیقات جامعه شناسی و فرهنگی

·       اصول تعلیم و تربیت و جریانهای اجتماعی

·       مدرسه به عنوان یک موسسه اجتماعی

·       کلاس به عنوان یک موسسه اجتماعی

·       اصول تعلیم و تربیت با توجه به فلسفه اجتماعی جامعه

دانلود پاورپوینت و ادامه بحث در ادامه مطلب

 

·       اصول تعلیم و تربیت از نظر جامعه شناسی و فرهنگی:

قبل از بررسی جنبه های تربیتی لازم است نقش اجتماعی معلم، دانش آموز و مدرسه را معرفی کنیم.

معلم:معلم باید در سازگاری اجتماعی و آماده کردن دانش آموزان برای زندگی در اجتماع و حل مسائل اجتماعی به دانش آموزان کمک کنند اما قبل از هر چیز معلم باید در رشد عقلانی دانش آموزان و آشنا ساختن آنان به موسسات اجتماعی و فرهنگی تلاش کنند.

دانش آموز:فردی است ناآشنا به موسسات اجتماعی و نابالغ که نیاز به آموزش و یادگیری دارد.

مدرسه:شامل معلم، دانش آموز، مدیر، سرپرست، والدین، کارکنان است.کار مدرسه اجرای وظیفه تربیتی جامعه است، و بقای جامعه در گرو انجام صحیح این وظیفه است.

 

·       اصول تعلیم و تربیت و جریانهای اجتماعی

همکاری:

جریانی است که در آن افراد برای رسیدن به اهداف عمومی فعالیت های خود را متحد میکنند و در نتیجه موفقیت یک فرد یا گروه مثل موفقیت افراد و گروه های دیگر است و ادامه حیات اجتماعی تا حد زیادی تحت تاثیر همکاری افراد جامعه است.

سازگاری اجتماعی:

جریانی که در آن روابط افراد و گروه طوری تنظیم شده است که باعث رضایت آنهاست مثلا تقلید نوعی سازگاری اجتماعی است، از لحاظ تربیتی نیز سازگاری تا حدی ضروری است و افراد به دلیل قرارگیری در موقعیت های مختلف و شرایط مختلف باید این ویژگی را باید این ویژگی را داشته باشند کار معلم در این در بحث سازگاری اجتماعی، آشنا کردن کودکان با اهمیت اموری است که باعث سازگاری اجتماعی میشوند.

مخالفت:

یکسری از عکس العمل هایی است که فرد به وسیله آنها میخواهد به اهداف خود برسد در صورتی که شرایط موجود مانع موفقیت دیگران در نیل به اهداف است. مخالفت شامل تضاد و رقابت است و ممکن است درونی یا بیرونی باشد.در هنگام مخالفت درونی وظیفه معلم کمک به دانش آموز برای خودشناسی است و در حالت بیرونی که بین اشخاص است مربی باید افراد را به حقوق و وظایف خود آشنا کند.البته باید در نظر داشت که وجود اختلاف در عقاید تا حدی برای رشد جامعه ضروری است ولی نباید به دشمنی منجر شود.

توافق:

جریانی است که در آن روابط افراد برای جلوگیری یا کاهش تضاد تغییر میکند و افراد سازش پیدا میکنند، توافق در زندگی اجتماعی مهم است زیرا در اکثر مواقع اختلافات کاملا رفع نمیشود و افراد باید باهم به توافق برسند.

 

 

·       مدرسه به عنوان یک موسسه اجتماعی

بعد مربوط به کار رسمی مدرسه:

مدرسه برای تامین احتیاجات تربیتی جامعه است و برای اجرای این کار ابزار، برنامه، افراد نیازمند است تا به این امور رسیدگی کنند.ارتباط بین اعضا مدرسه که برای رسیدن به این هدف به وجود می آید کار رسمی مدرسه نامیده میشود.

بعد مرجعیت:

راهی است که در آن افراد شایسته برای تصمیم گیری باهم و با دیگران ارتباط پیدا مکنند، مرجعیت در هماهنگی و تعادل فعالیتهای مدرسه مهم است.

بعد ارتباط:

برای هماهنگی بین اعضا باید بین آنها ارتباط صحیح برقرار شود راهی که به این ارتباط منجر میشود بعد ارتباط نامیده میشود.

بعد قدرت:

آن دسته از اعضای مدرسه که میتوانند احتیاجات افراد را تامین کنند یا نه؛ منبع قدرت نامیده میشوند، این افراد ممکن است اولیا مدرسه و والدین یا شاگردان باشند.راهی که در آن افراد برای تامین احتیاجات یا عدم تامین آنها باهم ارتباط پیدا میکنند، بعد قدرت نامیده میشود.

بعد امتیاز و احترام:

اعضای مدرسه بخاطر موقعیت شغلی شان دارای امتیازات خاصی هستند.راهی که در آن افراد یک موسسه در این زمینه باهم ارتباط پیدا میکنند بعد امتیاز نامیده میشود.

بعد روابط غیررسمی:

یک سری از روابط مثل روابط دوستانه که خارج از ساختار مدرسه بوجود می آید .به این روش که در آن افراد برای آرامش درونی خود ارتباط ایجاد بعد روابط غیر رسمی گفته میشود.

 

·       کلاس یک موسسه اجتماعی:

بعد حل مسئله:

اقدام به حل مسائل محیط درونی و خارجی مدرسه برای اعضای کلاس ضروری است.منظور از مسائل محیط داخلی مدرسه، مسائل مربوط به قوانین، مقررات، برنامه ها و اهداف تربیتی است؛و منظور از مسائل خارج از مدرسه مشکلات مربوط به وضع خانوادگی و... است.

بعد رهبری و مرجعیت:

در کلاس عده ای کار بیان و حل مسائل مختلف را بعهده میگیرند.این عده مرجع یا همان رهبر هستند.

بعد قدرت:افرادی وجود دارند که توانایی نفوذ و تاثیرگذاری در تمایلات و افکار سایرین را دارند؛ این افراد ممکن است معلم، شاگرد و یا سایر افراد مدرسه باشند.این افراد دارای قدرت هم هستند.

بعد رفاقت:

همانند مدرسه، در کلاس نیز افراد اقدام به تشکیل گروه دوستان میکنند وبرخی از مسائل خصوصی خود را فقط با آنان در میان میگذارند.

بعد احترام و حیثیت شخصی:

هر یک از افراد کلاس برای پیشرفت گروه و اجرای برنامه های کمک میکنند این کمک ها باعث شکوفا شدن استعداد های افراد و به تبع آن پیدا کردن احترام و شخصیت در میان سایر همکلاسی ها میشوند.

 

·       اصول تعلیم وتربیت با توجه به فلسفه اجتماعی جامعه

در جوامع دموکراسی به عنوان فلسفه اجتماعی پذیرفته شده است و آرمانهای دموکراتیک بعنوان هدف تمامی فعالیت ها بخصوص فعالیت های تربیتی انتخاب شده اند.در کشورهای غربی معمولا دموکراسی را به معنای بی بند و باری معنا کرده اند،اگر دموکراسی را منطقی ترین روش زندگی بدانیم بنابراین تعلیم و تربیت تنها راه رسیدن به این هدف خواهد بود، در واقع تعلیم و تربیت اساس دموکراسی را تشکیل میدهد.در زیر برخی از اصول تربیتی اسلام را ذکر میکنیم:

·       احترام به افراد بر اساس فضائل اخلاقی آنها

·       عدالت و مراعات اصول آن در مناسبات اجتماعی

·       اتخاذ رویه اخلاقی در زندگی

·       تعاون و همکاری

·       مسئولیت اجتماعی

·       مشاوره در حل و فصل امور

راستی از این به بعد این وبلاگ آپدیت نخواهد شد برای دریافت فایل ها و آموزش ها و مقاله های بیشتر به jalebaneh.blogfa.comمراجعه کنید.برای دریافت تحقیق های مربوط به رشته علوم تربیتی به آدرس http://www.jalebaneh.blogfa.com/category/18مراجعه فرمایید.

پاورپوینت:

دریافت
عنوان: اصول تعلیم و تربیت از نظر دکتر شریعتمداری
حجم: 129 کیلوبایت